Η απέλαση του δικαστηρίου: Η Γερμανία παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ σε περιπτώσεις άσυλο

Η απέλαση του δικαστηρίου: Η Γερμανία παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ σε περιπτώσεις άσυλο

Frankfurt an der Oder, Deutschland - Ένα δικαστήριο του Βερολίνου αποφάσισε ότι η Γερμανία παραβίασε το νόμο της ΕΕ όταν τρεις υπήκοοι της Σομαλίας εγκαταστάθηκαν στην Πολωνία στα σύνορα. Αυτή η απόφαση, που δημοσιεύθηκε στις 2 Ιουνίου 2025, αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό προηγούμενο στην τρέχουσα μεταναστευτική πολιτική. Οι αιτούντες άσυλο της Σομαλίας, συμπεριλαμβανομένων δύο ανδρών και μιας γυναίκας, απορρίφθηκαν από την αστυνομία των συνόρων στο σιδηροδρομικό σταθμό στη Φρανκφούρτη. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι αποφάσεις των γερμανικών αρχών με βάση την υπόθεση ότι οι αιτούντες άσυλο ήταν παράνομοι από μια "ασφαλή τρίτη χώρα", δεδομένου ότι η Γερμανία είναι υποχρεωμένη να επεξεργαστεί εφαρμογές ασύλου. Η απόφαση εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με τις πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης υπό τον καγκελάριο Friedrich Merz, ο οποίος επιδιώκει μια επιθετική μεταναστευτική πολιτική που πρόσφατα κατέληξε σε μια νέα κατευθυντήρια γραμμή.

Το δικαστήριο αποφάσισε ότι η απέλαση παραβίασε το διάταγμα του Δουβλίνου. Ο κανονισμός αυτός ρυθμίζει ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου και ισχύει για όλες τις χώρες της ΕΕ καθώς και για τη Νορβηγία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και την Ελβετία. Σύμφωνα με το διάταγμα του Δουβλίνου ΙΙΙ, το οποίο ισχύει από το 2003, πρέπει να ελεγχθεί κάθε αίτηση ασύλου στο κράτος μέλος στο οποίο έχει εγγραφεί για πρώτη φορά ο αιτών για πρώτη φορά. Σε αυτό το συγκεκριμένο θέμα διαπιστώθηκε ότι η Γερμανία δεν συμμορφώθηκε με αυτό, γεγονός που οδήγησε στην αποφασιστικότητα ότι η απόρριψη των αιτήσεων ήταν νόμιμα άκυρη. Η διαδικασία ορίζει επίσης ότι εάν η μεταφορά δεν ολοκληρωθεί εγκαίρως, η ευθύνη μεταβιβάζεται στη Γερμανία, η οποία είναι σχετική στην περίπτωση αυτή.

Κριτική της πολιτικής άσυλο

Η απόφαση λήφθηκε από υποστηρικτές και επικριτές της πολιτικής για το άσυλο. Ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξανδρος Dobrindt υπερασπίστηκε τα μέτρα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και δήλωσε ότι το σύστημα άσυλο είχε αποτύχει. Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης, όπως η Irene Mihalic από τα Πράσινη, περιέγραψαν την απόφαση ως «σοβαρή ήττα» για την κυβέρνηση Merz. Ο Karl Kopp της Pro Asylica επέκρινε την απέλαση ως «παράνομη πρακτική των εθνικών μονομερών μέτρων» και ζήτησε την επιστροφή των Σομαλών στη Γερμανία.

Η πρακτική για την απόρριψη των αιτούντων άσυλο στα γερμανικά σύνορα βρίσκεται επίσης στο πλαίσιο της μεταρρυθμισμένης νομοθεσίας ασύλου στην Ευρώπη. Τον Μάιο του 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε έναν μηχανισμό που θα επέτρεπε στα κράτη μέλη να απορρίψουν τους αιτούντες άσυλο που έχουν ταξιδέψει μέσω μιας "ασφαλούς" τρίτης χώρας. Ωστόσο, οι επικριτές επισημαίνουν ότι χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία συχνά αρνούνται να δεχτούν αιτούντες άσυλο και έτσι υπονομεύουν το διάταγμα του Δουβλίνου αφήνοντας όσους αναζητούν προστασία πίσω από επισφαλείς συνθήκες.

Το φόντο του διατάγματος του Δουβλίνου

Το διάταγμα του Δουβλίνου είναι ένα κεντρικό στοιχείο του ευρωπαϊκού συστήματος άσυλο, το οποίο στοχεύει να περιέχει δευτερεύουσες μεταναστεύσεις εντός της ΕΕ. Αυτός ο κανονισμός υποχρεώνει τις χώρες που ζητούν από το άσυλο να λάβει απόφαση σχετικά με την ευθύνη εντός έξι μηνών. Η πρόκληση είναι ότι πολλά κράτη μέλη, ειδικά όσον αφορά τον αυξανόμενο αριθμό προσφύγων, έχουν δυσκολία στην εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων. Επιπλέον, οι αμφιβολίες σχετικά με τα κοινωνικά πρότυπα σε άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην αναστολή του διατάγματος του Δουβλίνου, καθώς πολλοί πρόσφυγες αναφέρουν βία και κακές συνθήκες σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα ή η Πολωνία.

Η κατάσταση περιπλέκεται επίσης από τη μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, το οποίο αποφασίστηκε τον Απρίλιο του 2024. Το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο περιγράφεται, θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει στη μείωση των νομικών προτύπων και στην εξωτερική ανάθεση διαδικασιών ασύλου σε τρίτες χώρες. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις προϋποθέσεις για τους αιτούντες άσυλο στην Ευρώπη, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου στη Γερμανία σηματοδοτεί μια πιθανή καμπή σε αυτή τη συζήτηση.

Οι νομικές συνέπειες αυτής της απόφασης και οι αντιδράσεις σε αυτήν είναι κατευθυντικές για τη μελλοντική μεταναστευτική πολιτική όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη εν γένει. Λόγω των προκλήσεων μπροστά από τις οποίες αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις, αυτή η απόφαση θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην πολιτική συζήτηση για το άσυλο και τη μετανάστευση το επόμενο έτος