De Grote Cervantes: Ceremonie voor de vader van Don Quichot!

De Grote Cervantes: Ceremonie voor de vader van Don Quichot!

Op 29 september vieren we de verjaardag van Miguel de Cervantes Saavedra, een van de belangrijkste schrijvers uit de westerse literatuur. Zijn beroemdste werk, ‘Don Quixote’, wordt niet alleen erkend als het eerste moderne boek, maar wordt ook vaak aangehaald als een van de beste romans aller tijden. De auteur, ooit een veteraan van de Slag bij Lepanto, heeft in zijn leven talloze tegenslagen meegemaakt. Hij was een mislukte belastinginner en belandde zelfs in de gevangenis in Sevilla toen hij zijn meesterwerk begon te schetsen. Dit oorsprongsverhaal is even uniek als ontroerend, omdat Cervantes ‘Don Quixote’ niet in een moment van vrijheid creëerde, maar onder enorme druk en in tijden van schaarste. De thema's van het boek zijn nog steeds zeer relevant.

In “Don Quichot”, waarvan de volledige titel “De ingenieuze heer Don Quichot van La Mancha” luidt, streeft de hoofdpersoon Alonso Quijano, die gek is geworden door het lezen van ridderromans, zijn dromen na als een nobele ridder. Samen met zijn trouwe metgezel Sancho Panza begint hij aan een avontuurlijke reis waarin realiteit en illusie vaak vervagen. Cervantes parodieert daarmee de destijds populaire ridderromans, die de ‘Netflix’ van de 16e eeuw werden genoemd, en maakt daarmee Don Quichot feitelijk tot de held van een komische tragedie.

Karakters en hun betekenis

De relatie tussen Don Quixote en Sancho Panza staat centraal. Don Quixote wordt vaak als belachelijk omschreven, maar toch belichaamt hij de idealen die het waard zijn om voor te vechten. Sancho Panza, de realist, brengt de nodige balans in dit dynamische duo. Deze dynamiek wordt gezien als noodzakelijk voor het voortbestaan ​​van het ideaal in een wereld die wordt gekenmerkt door domheid en bedrieglijke normen.

Ook Dietrich Bonhoeffer wordt in een opwindend licht geciteerd, die net als Cervantes in de gevangenis filosofeerde en opmerkte: “Het is de beste die zo omkomt.” Zijn beschouwingen over domheid als gevaarlijker dan boosaardigheid sluiten prachtig aan bij het verhaal van Cervantes. Want in ‘Don Quixote’ zijn de echte tegenstanders geen echte windmolens, maar vaak de systemen die die onwerkelijkheid in stand houden.

Een tijdloos werk

De discussie over domheid, die zich vaak vermomt als normaliteit, is ook zeer relevant in de huidige samenleving. Cervantes was een meester in het weerspiegelen van de menselijke natuur en de behoefte aan idealisme. Zelfs meer dan 400 jaar na de eerste publicatie blijft zijn werk niet alleen een van de meest vertaalde boeken ter wereld, maar wordt het ook tot de rand verkocht - met meer dan 500 miljoen exemplaren wereldwijd. “Don Quixote” is meer dan een historische tekst; het is een levend document dat ons dichter bij de gevaren van het dagelijks leven en de kracht van dromen brengt.

Of het nu door zijn kenmerkende episodische structuur is of door zijn meesterlijke gebruik van ironie, de invloed van Cervantes is nog steeds voelbaar. Hij creëerde concepten die onderdeel zijn geworden van ons culturele geheugen, en alleen al de term ‘quixotisch’ illustreert zijn blijvende impact op de literatuur en daarbuiten. Het werk daagt ons uit om zelfs in de moderne tijd te blijven strijden tegen de windmolens van domheid en conformisme.

Voor iedereen die de grote Cervantes en zijn onsterfelijke figuur Don Quixote beter wil begrijpen: het boek is niet alleen een ouderwetse klassieker, maar ook een belangrijke metgezel door de turbulentie van het leven.