Thüringen en Saksen vieren 35 jaar democratie: een terugblik!

Thüringen en Saksen vieren 35 jaar democratie: een terugblik!

Op 25 oktober 2025 herdacht Thüringen een historisch keerpunt: de eerste zitting van het vrij gekozen deelstaatparlement na de hereniging. Thadäus König, voorzitter van het CDU-staatsparlement in Thüringen, maakte tijdens de ceremonie in Erfurt duidelijk dat het niet voldoende was om simpelweg de democratie te bevestigen. Het is veeleer essentieel om actief te werken aan de verdediging ervan. Zijn woorden galmden door de zaal en onderstreepten het belang van deze gebeurtenis, die op 25 oktober 1990 begon in het Duitse Nationale Theater in Weimar. Op deze dag werd in Saksen ook de eerste zitting van het Saksische parlement herdacht. Voorzitter van het Staatsparlement Dierks sprak in Dresden over de mijlpalen die waren vastgesteld tijdens de eerste plenaire zitting voor de democratie in Saksen, die plaatsvond op 27 oktober 1990 in de Driekoningenkerk.

Maar terugkijken gaat verder dan alleen hereniging. De wortels van de democratische ontwikkeling in Thüringen en Saksen zijn terug te voeren op de revolutie van 1848/49. In die tijd werd de Paulskirche-grondwet opgesteld, die een diepgaande invloed had op de constitutionele ontwikkeling van de regio. In veel deelstaten van Thüringen werden parlementair-constitutionele omstandigheden geschapen die het mogelijk maakten de politieke hervormingen die tijdens de revolutie tot stand kwamen, te bevorderen. Deze veranderingen waren van cruciaal belang voor de burgers en droegen bij aan het creëren van een politiek raamwerk dat burgers bij democratische processen betrekt. Met name de nieuwe kieswet, die voorzag in universele, directe, gelijke en geheime verkiezingen, was een echte stap voorwaarts, ook al werden tijdens de restauratie veel hervormingen teruggedraaid.

De betekenis van democratie

Königs oproep om de democratie te verdedigen herinnert ons eraan dat de eisen van een democratische samenleving veel verder gaan dan alleen maar stemmen. Historici benadrukken dat maatschappelijke ontwikkelingen nauw verbonden zijn met politieke vooruitgang. De lange 19e eeuw kende een optimisme dat werd gekenmerkt door de hoop op eenheid, gerechtigheid en vrijheid. De behoefte aan wettelijke regels en parlementaire participatie was vooral groot onder de middenklasse, die zichzelf organiseerde vanuit ervaringen van ontberingen en onrecht.

De revolutie van 1848 bracht veel Duitsers ertoe vrijheden, een grondwet en een parlement te eisen. Deze inspanning werd gedreven door nationalistische en constitutionalistische stromingen. De Nationale Vergadering van Frankfurt keurde in 1849 de keizerlijke grondwet goed, ook al werd de revolutie op brute wijze verslagen. Niettemin werden in veel Duitse staten, zoals de regio Thüringen, grondwetten ingevoerd die de weg vrijmaakten voor latere democratische ontwikkelingen.

Met vooruitziende blik terugkijken

In de wereld van vandaag, waarin de echo's uit het verleden nog steeds hun stempel drukken op de samenleving, is het belangrijk om te onthouden hoe zwaarbevochten democratie is. Thadäus König en zijn Saksische collega Dierks herinneren ons eraan dat de prestaties uit het verleden niet als vanzelfsprekend kunnen worden beschouwd. We moeten de democratische waarden in ons dagelijks leven hooghouden en actief werken aan de bescherming ervan. Dit is de enige manier waarop we ervoor kunnen zorgen dat de strijd van de voorouders niet tevergeefs is geweest.

Dit laat ons als samenleving veel te doen. Nu is het aan ons om de principes die tijdens de revolutionaire strijd en de eerste vrije verkiezingen zijn geformuleerd, door te geven en na te leven. De geschiedenis leert ons dat democratie geen eenmalige gebeurtenis is, maar een voortdurend proces dat voortdurende waakzaamheid en toewijding vereist.