Oekraïense vluchtelingen in Saksen: burgeruitkering of arbeidsmarkt?

Oekraïense vluchtelingen in Saksen: burgeruitkering of arbeidsmarkt?

Het debat over de integratie van Oekraïners op de Duitse arbeidsmarkt en de verdeling van het geld van de burgers wint aan kracht. In september 2023 registreerden 1.253 Oekraïners zich in Saksen, en op 27 oktober hadden zich nog eens 1.096 aangesloten. Dit aantal overtreft de eerdere aankomsten in de eerste zeven maanden van het jaar, namelijk 1.123. In heel Duitsland is het aantal Oekraïners dat het land binnenkwam meer dan verdubbeld, van 7.834 in juni tot 18.579 in september Focus gemeld.

Een aanzienlijk aantal Oekraïners woont nu in Duitsland. Volgens de huidige statistieken waren er in september 953.203 Oekraïners in de werkende leeftijd in Duitsland geregistreerd. Hiervan hebben er 352.000 een baan en helaas ontvangen 672.510 een burgeruitkering, waaronder 196.000 kinderen. CDU-parlementsleden, waaronder Florian Oest, uiten hun bezorgdheid dat sommige Oekraïners burgeruitkeringen zullen ontvangen terwijl ze in Oekraïne blijven. Oest roept op tot maatregelen om misbruik van het sociale systeem te voorkomen en stelt voor om na drie maanden de hulp aan Oekraïners die kunnen werken in te trekken, om zo hun integratie op de arbeidsmarkt te bevorderen.

Uitdagingen voor de arbeidsmarkt

Integratie op de arbeidsmarkt is echter vaak moeilijk. Berichten over Oekraïense vluchtelingen die onder de huidige omstandigheden in Duitsland leven, geven inzicht in de situatie. Alexandra Fedosha, die drie en een half jaar eerder uit Oekraïne vluchtte, werkt als kantoorbediende. Haar man, tandarts van beroep, mag in Duitsland alleen assisteren omdat zijn diploma niet wordt erkend. Deze moeilijkheden worden ook weerspiegeld in de arbeidsparticipatie: in mei 2025 bedroeg deze 36,5% voor Oekraïners die in Baden-Württemberg woonden. Ruim tweederde van de Oekraïners in de werkende leeftijd in deze regio is niet beschikbaar voor de arbeidsmarkt, vaak vanwege school-, opleidings- of zorgtaken.

Politici worden daartoe opgeroepen, vooral met betrekking tot de geplande nieuwe regeling om het burgergeld voor Oekraïners af te schaffen, die op 1 april 2025 in werking moet treden. Tot nu toe is er echter weinig vooruitgang geboekt en roept de Duitse Vereniging van Steden op tot meer financiële steun van de federale overheid voor de gemeenten die de kosten van de Oekraïense vluchtelingen moeten dekken. Luidruchtig dagelijks nieuws Vluchtelingen die sinds april 2025 naar Duitsland komen, krijgen in de toekomst een asieluitkering in plaats van een burgeruitkering, waarbij de uitkeringen voor alleenstaanden dalen van 563 euro naar 441 euro per maand.

Behulpzaamheid en uitdagingen

Niettemin blijft er hoop. Nataliia Brynenko, een Oekraïense vluchtelinge, heeft ondanks talloze sollicitaties en vrijwilligerswerk moeite met het vinden van een betaalde baan. Ze werkt liever dan dat ze een burgeruitkering ontvangt en heeft haar hoop op het vinden van een baan nog niet opgegeven. Arbeidsmarktdeskundige Yulya Kosyakova merkt op dat de hoogte van de uitkeringen geen directe invloed heeft op het aannemen van werk. Dit roept de vraag op hoe de politiek daadwerkelijk de koers kan bepalen voor een succesvolle integratie.

Over het geheel genomen zijn de uitdagingen voor Oekraïners in Duitsland complex. Integratie op de arbeidsmarkt blijft een centraal thema. Efficiënte socialisatie en ondersteuning van lokale gemeenschappen zijn dringend nodig om aan de behoeften van deze mensen te voldoen en tegelijkertijd misbruik van het systeem te voorkomen. Het is de verantwoordelijkheid van de politiek om de randvoorwaarden dienovereenkomstig aan te passen en ervoor te zorgen dat de hulp daar terechtkomt waar deze echt nodig is.