Turyngia rozpoczyna nową procedurę zwrotu zrabowanego przez nazistów mienia!

Turyngia rozpoczyna nową procedurę zwrotu zrabowanego przez nazistów mienia!

Zwrot mienia zrabowanego przez nazistów jest obecnie w centrum debat politycznych i społecznych w Niemczech. 20 maja 2025 r. Minister Kultury Turyngii Christian Tischner podjął inicjatywę złożenia „stałej oferty” dla instytucji państwowych zajmujących się ochroną dóbr kultury. Celem jest ułatwienie zwrotu tego często kontrowersyjnego dobra kulturalnego i znalezienie sprawiedliwych rozwiązań w otwartych sprawach, które mają już ponad 80 lat. Nową drogę do wyjaśnienia roszczeń otwiera powołanie sądu polubownego, as bildung.thueringen.de raporty.

W marcu 2025 r. na najważniejszym spotkaniu poświęconym polityce kulturalnej w Berlinie podjęto decyzję o powołaniu trybunału arbitrażowego do spraw mienia zrabowanego przez nazistów. Sąd ten ma pełnić funkcję alternatywnego mechanizmu rozstrzygania sporów w celu rozstrzygania spornych zwrotów po wstępnej rozprawie. Warto zauważyć, że potomkowie byłych właścicieli mogą jednostronnie odwołać się do sądu, co stanowi duży postęp w porównaniu z poprzednią praktyką, gdzie wymagana była wspólna zgoda, jak podkreśla weltkunst.de.

Nowy sąd arbitrażowy

Trybunał arbitrażowy będzie zastępował powołaną w 2003 roku Komisję Doradczą ds. Zwrotu Dóbr Kultury Skonfiskowanych w wyniku Prześladowań Nazistowskich. Jej nazwę wspólnie tworzą organizacje federalne, stanowe i żydowskie. Timon Gremmels, przewodniczący Konferencji Ministrów Kultury, podkreśla potrzebę powrotów. Josef Schuster, prezes Centralnej Rady Żydów, podkreśla także, że jest to ważny krok w stronę obowiązującej ustawy restytucyjnej. Gideon Taylor, przewodniczący Konferencji ds. roszczeń, również wzywa do wprowadzenia takiego prawa w celu przezwyciężenia przeszkód prawnych.

Kolejnym ważnym aspektem nowego procesu jest finansowanie. Połowę kosztów pokrywają rządy federalne i stanowe, co ułatwia sprawę. Ponadto planowana jest ocena postępowania po pierwszych dziesięciu wyrokach arbitrażowych lub najpóźniej po trzech latach, aby upewnić się, że nowe regulacje faktycznie wejdą w życie. Jednakże prawdopodobieństwo konkretnych spraw arbitrażowych w Turyngii uważa się za niskie bildung.thueringen.de.

Krytyka i wyzwania

Jednak dyskusje na temat zwrotu dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów również pozostają krytyczne. Podczas dyskusji technicznej prowadzonej w Komisji Kultury w dniu 4 listopada 2024 r. wyrażono obawy co do projektu ustawy „mającej ułatwić egzekwowanie zwrotu dóbr kultury skonfiskowanych w wyniku prześladowań nazistowskich”. Punkty krytyczne dotyczą planowanych zmian w prawie do odmowy świadczenia usług oraz kwestii, w jakim stopniu prawo faktycznie stanowi poprawę dla dotkniętych dóbr kultury. Dr Christina Berking z Niemieckiej Grupy Interesów Handlu Sztukami skrytykowała, że ​​prawo może utrudniać restytucję.

Jednakże wprowadzenie sądu arbitrażowego powinno również zapewnić większą przejrzystość. Komisja Kultury liczy 19 członków i odpowiada za kwestie polityki kulturalnej, co wskazuje, że debaty te toczą się na najwyższym szczeblu. Szeroko zakrojona dyskusja na temat stworzenia wiążących ram oceny arbitrażu pokazuje, że przed ustanowieniem bezpiecznej prawnie procedury należy jeszcze pokonać szereg przeszkód, co również [bundestag.de/documents/textarchiv/2024/kw45-pa-kultur-rueckgabe-kulturgut-1025692] stwierdza.

W nadchodzących miesiącach decydujący będzie także termin złożenia „oferty stałej” dla instytucji zajmujących się konserwacją zbiorów w Turyngii – do końca września 2025 roku. Ekscytujące jest obserwowanie, jak rozwinie się sytuacja związana ze zwrotem mienia zrabowanego przez nazistów.